İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı

Özellikleri:
  • İslam dinine girmeden önceki edebiyatımızdır. Sözlü olarak gelişmiştir.
  • Türkler, Avlarına (Sığır), kurbanlarına (Şölen), ölüm törenlerine (Yuğ) derlerdi. Törenleri şaman, kam, baksı, ozan denen kişiler yönetirdi. Bu törenlerde Kopuz (Saza) denen telli çalgıyla söylerlerdi.
  • Hece ölçüsü kullanıldı. Yarım kafiye kullanıldı
  • Nazım birimi dörtlüktür. Yabancı sözcükler yoktur. 
  • Kahramanlık, yiğitlik gibi konular işlendi.
Sözlü Ürünler
Koşuk : Uyak düzeni : "aaab, cccb, dddb" dir. Halk edebiyatındaki karşılığı "Koşma" Divan Edebiyatında ise "Gazel"dir.
Sagu(Ağıt) : Uyak düzeni " aaab, cccb, dddb" dir. Halk edebiyatında "Ağıt" Divan Edebiyatında "Mersiye"
Sav(Atasözü) : Bildiğin atasözü işte :)
Destan : Abartılı,efsanevi şiirler.. 

İslamiyet Öncesi Türk Destanları
Saka Türkleri : Alper Tunga, Şu Destanı
Hun Türkleri : Oğuz Kağan Destanı
Göktürkler : Bozkurt Destanı, Ergenekon Destanı
Uygur Türkleri : Türeyiş Destanı, Göç Destanı

Yazılı Ürünler
Orhun Yazıtları :
Bilge Tonyukuk ve Yolluğ Tigin tarafından yazıldı. ( Ms 720 - 735 ) Bilge Kağan adına yazıldı.
Göktürk alfabesi ile sade bir dille yazıldı.
Çinlilerle yapılan savaşlar ve bağımsızlık mücadelesi anlatıldı ve Türklere öğütler verilmiştir.
Söylev dili kullanıldı. İlk defa Danimarkalı Thomsen (1893) tarafından okundu.
Uygur Metinleri :
Uygur alfabesi kullanıldı.
Din ağırlıklı yazılardır.
Altun Yaruk, Sekiz Yükmek,Irk Bitig vs..

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder